Uit een onderzoek onder Nederlandse ontwerpers bleek dat minimaal 45 procent meer dan de helft van de omzet te zijn misgelopen in de eerste drie maanden van de lockdown. Meer dan 50 procent van de ontwerpers verwacht ook het komende jaar minimaal tussen een kwart en de helft minder omzet te draaien. Meer dan 20 procent van de ontwerpers verwacht zelfs nog meer omzet te verliezen. Opvallend is ook dat meer dan de helft van ondervraagde ontwerpers zich niet gesteund voelt door de maatregelen van het kabinet, waarbij opvallend is dat een groot deel geen steun ontvangt.
Zzp-ers oververtegenwoordigd in ontwerpsector
De enquête is uitgevoerd door de BNO in samenwerking met het Stedelijk Museum in Amsterdam. De onderzoeksresultaten zijn opgenomen in de lopende expositie Van Thonet tot Dutch design. “We monitoren de gevolgen van de coronacrisis sinds maart en herkennen de uitkomsten van deze poll”, zegt Madeleine van Lennep, directeur van de BNO, dat deze enquête uitvoerde. “Het ontwerpvak is conjunctuurgevoelig, want vanzelfsprekend onderdeel van vele ketens en praktijken. We lobbyen natuurlijk voor steunmaatregelen, maar onderstrepen vooral het belang van concrete opdrachten, van werk: het beste bewijs voor de relevantie van een vak met wonderbaarlijke potentie.”
“Het ontwerpvak is conjunctuurgevoelig, want vanzelfsprekend onderdeel van vele ketens en praktijken.”
Madeleine van Lennep, directeur van de BNO
De kwetsbaarheid van de ontwerpers hangt voor een groot deel samen met het feit dat veel ontwerpers werken als zzp-er of als een eigen bureau hebben. Deze groep lijkt in deze enquête oververtegenwoordigd: bijna een derde van de respondanten werkt als zelfstandige, 30 procent heeft een eigen bureau en slechts 6 procent is werknemer. Bovendien is het waarschijnlijk dat een groot deel van hen werkt (grotendeels) voor de culturele sector.
Focus op maatschappelijke impact corona
Van de ondervraagde ontwerpers zegt bijna de helft dat hun werk sterk is veranderd door de coronacrisis. Maar 79 procent zegt ook zij juist een positieve bijdrage kunnen leveren in het creëren van solidariteit en connectiviteit. Dat is niet vreemd – ontwerpers zijn getraind in het oplossen van problemen en vormgeven van nieuwe mogelijkheden.
Govert Flint lanceerde het ontwerpprincipe van Neo Hygiëne voor een transformatie van de openbare ruimte. Ontwerpduo Van Eijk en Van der Lubbe ontwierpen in reactie op de pandemie schermen voor gebruik tussen kantoorwerkplekken voor Lensvelt. Toen ook na de heropening van de restaurants mensen angst bleken te hebben om uit eten te gaan, ontwierp Mediamatic kleine glazen kassen waarin mensen coronaproof kunnen dineren, de Serres Séparées. Deze en andere voorbeelden van ontwerpen die reageren op de coronacrisis zijn eveneens opgenomen in de expositie Van Thonet tot Dutch Design.
“Ontwerpers kunnen vernieuwende en andere oplossingen bieden om de uitdagingen die de huidige tijd ons stelt aan te gaan.”
Rein Wolffs, directeur Stedelijk Museum
“Deze onderzoeksresultaten tonen aan dat óók de creatieve industrie hard wordt geraakt door de huidige situatie. Tegelijkertijd kunnen juist ontwerpers vernieuwende en andere oplossingen bieden om de uitdagingen die de huidige tijd ons stelt aan te gaan”, zegt Stedelijk-directeur Rein Wolffs. “Het Stedelijk vindt het daarom belangrijk naast de onderzoeksresultaten enkele prikkelende ontwerpen te presenteren die reageren op de coronacrisis.”
Historische parade van design iconen
De meer dan 300 voorwerpen uit de eigen collectie van het Stedelijk voert van een van de oudste meubels in de collectie, een bank van Thonet uit 1849, langs stromingen als de Wiener Werkstätte, de Amsterdamse School, Scandinavische vormgeving, de opkomst van plastic in de jaren 60, het kleurrijke Italiaanse Memphis design uit de jaren 80 en Dutch design dat sinds de jaren 90 succesvol is. De recensie van deze historische parade van design iconen op Design Digger lees je HIER.
