Cube designmuseum in Kerkrade sluit per januari 2021 noodgedwongen de deuren. Directe aanleiding is het vervallen van de extra subsidies van de Provincie Limburg ter waarde van 1.6 miljoen euro. De provinciale begroting staat onder druk door de gevolgen van de Covid-19 pandemie. Cube is daarmee het eerste museum dat ten gevolge hiervan moet sluiten.
Cube designmsueum zal opgaan in Continium XL, bestaande uit Columbus earth center en het Continium discovery center. Dit betekent dat de thema’s aarde, ontwerpen, wetenschap en techniek straks in één museum voor één publiek samenkomen. Alle huidige activiteiten van Cube designmuseum komen daarmee te vervallen.
Design for humans needs
Cube designmuseum opende in 2005 met de expositie Designing the World in Cube, waarvoor werd samengewerkt met vijf vooraanstaande designmusea – op elk continent één, waaronder grote instellingen als Design Museum London en Cooper Hewitt Museum in New York. Ook inhoudelijk werd hiermee een visitekaartje afgegeven. Cube wil design tonen dat aanhaakt op maatschappelijke vraagstukken als voedsel, veiligheid of gezondheid. Alles draait om ‘design for human needs’.
Wat ook meespeelt in de financiële malaise: de ambities waren groot. Er werd uitgegaan van 150 duizend unieke bezoekers per jaar. Dat is te optimistisch gebleken. De afstand naar Kerkrade bleek voor met name bezoekers van boven de rivieren te groot. Aan de programmering heeft dat overigens niet gelegen. Vanuit de Randstad werd met een scheef oog naar Kerkrade gekeken. Designmuseum Den Bosch heette nog gewoon SM-S en Het Nieuwe Instituut in Rotterdam heeft de status van nationale schatkamer van design en architectuur nooit kunnen waarmaken. Cube nam daarmee een sterke en unieke positie in het Nederlandse designveld.
De nieuwe luxe en kweekvlees
Cube heeft zich geprofileerd met eigenzinnige en zeer fraai ontworpen exposities met originele invalshoeken. De expositie Luxe? in 2018 was een verkenning van de veranderende economische en ethische opvattingen over luxe. Zo kan materiële perfectie tegenwoordig makkelijker worden gerealiseerd met digitale of gerobotiseerde productietechnieken. Ook authenticiteit staat onder druk door nepnieuws en slimme materialen met natuurlijke eigenschappen, zoals een glanzende witte kunststof die net als ivoor door de tijd verkleurd. Nieuwe ‘luxe-problemen’ doemen op door milieubelasting en groeiende welvaartsongelijkheid. Aan de hand van meer dan tachtig objecten werd een beeld geschetst van deze luxe van vandaag en morgen – en vooral ook overmorgen.
De expositie Nature was een coproductie met het Cooper Hewitt Museum in New York, het grootste designmuseum ter wereld. Deze internationale manifestatie bood een optimistische kijk op de natuur. Ook werd samengewerkt met Next Nature Network met de expositie over kweekvlees. Voor jonge ontwerpers werden diverse Design Challenges georganiseerd met sterke inzendingen. Ontwerptalent werd uitgedaagd om met innovatieve producten of services te komen op gebied van Duurzame Luxe of Het eeuwige leven.
Onderscheidend was Cube ook met de introductie van ‘designlabs’ waar studenten van hogescholen uit Limburg, Genk in België en het Duitse Aken samenwerkten aan designprojecten, uiteraard ook nu weer met een maatschappelijke impact. Deze labs waren toegankelijk voor bezoekers, die hier aan den lijve konden zien hoe een eerste schets leidt tot prototypes en een eindproduct; zelfs marketing en distributie kwamen aan bod. Daarnaast ontpopte Cube zich steeds meer als matchmaker tussen het ontwerpveld en het (Limburgse) bedrijfsleven.
Kortom, Cube was een vernieuwend museum dat zich ook buiten de eigen tentoonstellingszalen profileerde. Met het sluiten van Cube verliezen zestien medewerkers hun baan. Nederland verliest een eigenzinnig designmuseum met een scherp signatuur.
Treurig om dat het eigenzinnige designmuseum CUBE moeten zien sluiten. Er werd eigenzinnig én toegankelijk geprogrammeerd. Het was een plezier om met de vriendelijke en capabele medewerkers samen te werken. Ik heb nooit begrepen dat er (voor zover ik weet) geen structurele landelijke ondersteuning voor CUBE kwam. Sterkte voor het CUBE team.
@Koert van Mensvoort: landelijke ondersteuning is beneden de rivieren veel moeilijker te krijgen dan daar boven. Dat zie je helaas op veel gebieden. Misschien moet het Zuiden harder gaan roepen?
Jammer voor zo’n mooi initiatief. Alle succes aan de medewerkers!
Rode draad echter blijft voor veel experimentele initiatieven dat bezoekersaantallen helaas nog teveel tellen ipv het experiment. Bijdragen van overheden maar ook partners als kennisinstellingen, onderwijs en innovatieve bedrijven en organisaties moeten al voor het begin verder doordacht worden. Ik begrijp dat enig opportunisme (in deze bezoekersaantallen) in den beginne nodig is. Maar blijkt vaker toch ook de valkuil te zijn. Ik wens jullie veel succes in de toekomst!
Beste,
Het is een groot verlies voor NL. Een design museum dat zo duidelijk kan laten zien waar het om gaat met ook nog eens spraakmakende tentoonstellingen, maar bovenal een museum dat de samenwerking zowel internationaal als met het Nederlandse kunstonderwijs en het bedrijfsleven zo goed weet te implementeren, verdwijnt ineens van het museale speelveld.
De overheid zou juist dit museum dat daadwerkelijk laat zien wat een design museum is moeten steunen. Sorry Limburg jullie laten iets uit je handen vallen wat eigenlijk een kostbare diamant is. Ik zou zeggen steek de koppen nog eens bij elkaar, onderneem actie zoek naar een oplossing voor behoud maar accepteer vooral niet dat juist dit museum moet sneuvelen.
Succes en go for it.