De serie ICONISCH LOGO onderzoekt wat een effectief logo is. Want de logo’s zelf kennen we. Maar hoe zijn ze ontworpen – en waarom? Met dit keer Grand Theft Auto. Want opeens verscheen deze week een trailer van de langverwachte game GTA VI. De visuals zijn nog realistischer – en onheilspellender – dan de eerste edities. Het logo blijft vertrouwd en volgt niet altijd de regels van het ontwerpspel.
Zoals in de trailer is te zien, zijn de visuals van de langverwachte game GTA VI nog realistischer – en onheilspellender – dan de eerste edities. De teaser werd in één dag meer dan 20 miljoen keer bekeken. Dit succes dankt GTA in belangrijke mate aan het design. En aan het logo dat lonkt naar de Amerikaanse historie van stockcar racing met veel kleur, nog meer vuur en graffiti-achtige letters. GTA is ‘straat’ tenslotte. Maar dat de controversiële game 18+ is gelabeld, dat zie je er niet aan af.
Al gaan de meeste credits toch naar de hyperrealistische street visuals. Ruim een decennium lang is door fans reikhalzend uit naar de verschijning van GTA VI uitgekeken. De vorige editie van het spel, GTA V, kwam uit in 2013 en wist maar liefst meer dan 190 miljoen exemplaren te verkopen. Het allereerste deel van Grand Theft Auto, een van ‘s werelds meest geliefde videogames, werd gelanceerd in 1997. Het nieuwste spel verschijnt pas in 2025. Waarom producent Rockstar Games zo lang heeft gewacht om een vervolg uit te brengen, blijft onbekend omdat ze er zelf over zwijgen. Deskundigen vermoeden echter dat de ontwikkelaars de tijd wilden nemen om een hoogwaardig product te leveren.
Melkkoe
Anderzijds zijn er critici die beweren dat GTA V een melkkoe is, waar nog steeds aanzienlijke winsten uit worden gehaald. Sinds de lancering van GTA V, tien jaar geleden, heeft het spel meer dan 8 miljard dollar opgebracht, waardoor het een van de meest succesvolle entertainmentproducten ooit is. Ter vergelijking: zelfs de meest winstgevende Hollywoodfilm, Avatar, blijft met net geen 3 miljard dollar ver achter.
In de nieuwe game is de hoofdpersonage Lucia en haar vriendje Jason. De karakters lijken te zijn geïnspireerd door het iconische gangsterduo Bonnie en Clyde. Het verhaal ontvouwt zich in een denkbeeldige stad genaamd Vice City, die zijn wortels heeft in het echte Miami. Eerder werden Los Angeles, New York, Miami en Londen als inspiratie gebruikt. Verwacht wordt dat GTA 6 zo’n veertig keer groter dan voor voorganger. Het is waarschijnlijk mogelijk om andere staten te bezoeken en er zou zelfs een gedeelte in Zuid-Amerika speelbaar zijn
Architectuurkritiek
Uitgangspunt van GTA het ontwerp van een open wereld, waar de speler door kan bewegen. Er is daarbij keuze uit een camerastandpunt in de eerste persoon of derde persoon. Net als in eerdere spellen ontgrendelen spelers verschillende delen van de kaart door vooruitgang te boeken in missies. Het spel draait om verschillende hoofdpersonages, elk met een speciale vaardigheid die wordt verbeterd door ervaringspunten te verdienen. Zodra er genoeg voortgang is in het verhaal, kan de speler van personage wisselen.
Het grote succes begint pas bij GTA III, vooral dank zij de fantasievolle maar realistische weergave van bestaande steden. Daardoor oogt het spel felrealistisch, terwijl het tegelijkertijd juist commentaar geeft op hedendaagse steden. De ontwerpers plaatsen verzonnen advertenties, cultuur- en entertainmentproducten in de spelomgeving om de Amerikaanse samenleving in het algemeen belachelijk te maken. Tegelijkertijd zijn wereldberoemde bezienswaardigheden en ook minder bekende plekken herkenbaar. De virtuele spelomgevingen dient zo als architectuurkritiek.
South Central
In GTA IV wordt Los Angeles wordt afgebeeld vol bende-cultuur, en eengezinswoningen die kenmerkend zijn voor de stereotype probleembuurten Campton en South Central. In latere edities is ook luxe onroerend goed in stadscentra zichtbaar, waarmee het spel de kloof tussen arm en rijk laat zien. Ook legt het genadeloos de verheerlijking van geweld in de Amerikaanse samenleving bloot. Hoe meer doden, en hoe meer diefstal, hoe meer punten.
Voor dat spel werd uitgebreid onderzoek gedaan naar Los Angeles. Het designteam organiseerde onderzoeksreizen met gidsen en architectuurhistorici, waarbij ongeveer 250 duizend foto’s en honderden uren aan videobeelden werden vastgelegd. Er werd gesproken met FBI-agenten die undercover zijn geweest, experts in de maffia, straatgangsters die de slang kennen. Er werden zelfs echte gevangenis bezocht.
Het team gebruikte de toen pas net ontwikkelde Google Maps en Street View-projecties van Los Angeles om een realistisch wegennet te ontwerpen. Het designteam koos er vervolgens voor om de verspreiding van de stad samen te vatten in een gebied dat spelers comfortabel konden doorkruisen, zodat de essentie van wat er echt in een stad werd vastgelegd maar dan in een veel kleiner gebied. Er werd een zeer realistische versie gecreëerd van een Los Angeles dat eigenlijk niet bestaat.
Logo-design
Het logo van Grand Theft Auto is minimalistisch maar effectief, met een krachtige aanwezigheid die opvalt in elk medium. Het oorspronkelijke ontwerp bevatte een woordmerk op drie verticale lagen, vergelijkbaar met het ontwerp dat we vandaag kennen. De keuze voor het lettertype was echter heel anders, met bijna graffiti-achtige letters. De kleuren van het logo vertrouwden sterk op warme kleuren zoals rood en oranje, gemaakt in een verloop. Links van het woord “Theft” zien we een eenvoudige vlamgrafiek, afgebeeld in geel en oranje om bij het woordmerk te passen. Het past in de traditie van zowel het iconische logo van Matchbox™ speelgoedautootjes als de Indy 500-esthetiek.
In 2001 werd een nieuwe versie van het GTA-logo geïntroduceerd, met veel elementen die de meeste mensen vandaag de dag zullen herkennen. De woorden in het logo blijven verdeeld over drie niveaus, met een leuk, stijlvol lettertype afgebeeld in het wit met een krachtige zwarte omtrek. De letters in sommige delen van het embleem lijken bijna samen te smelten, wat zorgt voor een sterke, professionele esthetiek. Interessant is dat bepaalde letters in het embleem in hoofdletters zijn weergegeven, terwijl andere in kleine letters blijven. In dit geval is de “R” in hoofdletters in Grand, terwijl de “g” in kleine letters is. Dit suggereert dat dit een spel is waarin je niet wordt verwacht je aan de regels te houden.
Transfoob
De franchise is niet vrij van controverses. Het spel is niet voor niets als 18+ gelabeld. Sommigen ervaren de reeks als te gewelddadig, en in een uitzonderlijk geval werden de games zelfs beschuldigd van het aanzetten van een kind tot het doden van zijn oma, hoewel hiervoor nooit bewijs is gevonden. Daarnaast ontvingen de makers kritiek vanwege transfobe grappen en stereotypen in de games. Out Making Games, een organisatie die opkomt voor de rechten van de lhbti-gemeenschap in games, diende een klacht in. Als reactie hierop verwijderde Rockstar de betreffende dialogen uit het spel.
De verwachting is nu dat de ontwikkelaar misschien iets subtieler maar in grote lijnen op dezelfde manier zal doorgaan en controversiële onderwerpen blijven aansnijden. Natuurlijk is het hoofdpersonage nu een vrouw, en ook nog van kleur. Maar ook wordt de discussie opgezocht, wat veel actieve spelers juist aantrekt. Zo zijn er in de nieuwste editie van een alligator in een winkel te zien en halfnaakte vrouwen die twerken op een auto.
Deze satire is altijd het handelsmerk geweest. Net als het realisme; in GTA VI zullen de agenten zich waarschijnlijk anders gedragen . Zo duurt het langer voordat ze ter plaatse zijn, maar zijn ze ook intelligenter geworden en trappen niet meer in het simpele trucje van je auto in een andere kleur spuiten of wat nieuwe schoenen kopen. Net zoals ook het logo al jaren onveranderd blijft.