In de serie ICONISCH LOGO worden onderzocht wat een effectief logo is. Want de logo’s zelf kennen we. Maar hoe zijn ze ontworpen – en waarom? De swoosh van Nike straalt snelheid en behendigheid uit. Mar misschien nog wel belangrijker: de sierlijke krul ziet er geweldig uit aan de zijkant van een schoen! En dat voor een ontwerpfee van slechts 35 dollar.
JAAR 1971
ONTWERPER Carolyn Davidson
Het logo van Nike is zo bekend dat het merk nauwelijks nog de naam schrijft bij advertenties en reclames. Hooguit de slogan Just do it staat er bij. Het logo heeft zelfs een eigen naam: de swoosh. Het Nike swoosh-symbool is een van ’s werelds eenvoudigste maar meest effectieve branding-visuals. Naast atleten en sportvolgers kopen millennials graag producten met het Nike-logo. In feite is 62% van de sportschoenenmarkt van Nike.
Dit jaar viert het logo zijn verjaardag zijn 50ste verjaardag maar het geldt nog steeds als het schoolvoorbeeld van een abstract beeldmerk dat de identiteit van het merk perfect weet over te brengen. Logo-ontwerpers over de hele wereld proberen the next swoosh te creëren. Zelden met zoveel succes als de jonge student Carolyn Davidson.
Twee dagen werk voor 35 dollar
Davidson was student grafische vormgeving aan de Portland State University, waar ene Phil Knight hoogleraar boekhouding was. Met Bill Bowerman was Knight in 1964 de oprichter van een nieuw sportmerk. Het bedrijf stond aanvankelijk bekend als Blue Ribbon Sports, maar stapte in 1971 over naar de huidige Nike-naam. Of Davidson voor het een logo kon ontwerpen dat beweging verbeelde, vroeg Knight aan zijn student. Davidson produceerde daarom verschillende logovoorstellen maar Knight viel als een blok voor de swoosh. Al met al werkte Davidson twee dagen aan het ontwerp.
Het beroemde ontwerp is geïnspireerd op de oorsprong van de merknaam, de Griekse godin Nike van de overwinning. Nike stond bekend om haar vleugels, waardoor ze veilig over slagvelden kon vliegen. Davidson combineerde visueel een vinkje met een vleugel om een unieke abstracte vorm te creëren die snelheid en behendigheid uitstraalt. Davidson kreeg slechts 35 dollar voor het ontwerp. Maar Nike-oprichter Phil Knight is haar bijdrage nooit vergeten. Davidson bleef samenwerken met Nike en kreeg aandelen van het bedrijf toen het in 1983 naar de beurs ging.
Concurrent Adidas
Belangrijk was dat het logo moest verschillen van rivaliserend bedrijf Adidas, dat furore maakte met zijn drie strepen. Dat het logo een onomatopee als naam kreeg, is essentieel. Als je hardop swoosh zegt. Wat stel je je voor? Zelfs het woord heeft een element van beweging. Carolyn werkte door ontwerpconcepten op tissuepapier te schetsen en die ontwerpen vervolgens over een schoentekening te plaatsen. Het logo is dus daadwerkelijk ontworpen voor de zijkant een schoen.
Het Nike-logo is een van de meest elementaire logo-ontwerpen. Het eenvoudige swoosh-symbool maakt van het logo een gedenkwaardig zakelijk teken. Het bedrijf leunt zwaar op dit teken voor zijn merkidentiteit. Het swoosh-symbool is in de loop der jaren in verschillende kleuren verschenen. Gedurende vele jaren verscheen het in pikzwarte kleur. Vervolgens werd een effen oranje tint tot de kleur van het merk gemaakt. Voor een korte periode stond het Nike-logo in een vierkant. Maar dit duurde niet lang, want Nike bond populaire atleten aan zich (met Michael Jordan de meest prominente) en het blokje nam simpelweg te veel plaats in op de tenues.
‘Just do it’
Tegen het einde van de jaren tachtig introduceerde Nike zijn motto ‘Just Do It’. De slogan was geïnspireerd op de uitdrukking “laten we het doen”, de laatste woorden die Gary Gilmore, de dodencel, uitsprak voor zijn executie. Al is dat uiteraard nooit officieel bevestigd. Voor de slogan en merknaam is het stevige en stoere lettertype Futura Bold gebruikt. Dat de letter vet is gedrukt spreekt voor zich. De letter K is iets schuin geplaatst om de bedrijfsnaam onderscheidend en zichtbaar te maken. De naam Nike werd in 1995 verwijderd uit het officiële logo. Sindsdien volstaat de shwoosh.