Esther Stam van Studio Modijefsky: “Onze interieurs moeten de mood van gasten versterken”

Met het boek Making Space laat de bekroonde Studio Modijefsky de beste ontwerpen van de afgelopen tien jaar zien. Basquiat en Bar Botanique zijn de nieuwe klassieke Amsterdamse cafés. Maar Making Space is ook een inspiratieboek met verassende kleurencombinaties, een overload aan ruwe materialen, sierlijke typografie en aansprekende visuele symboliek. Ook is werk te zien van het omvangrijke netwerk van lokale meubelmakers, bronsgieters, stoffeerders, timmerlieden en metaalbewerkers waarmee Studio Modijefsky samenwerkt.

Graffiti en natuursteen

Wat is jullie succesformule om een hippe cafe of restaurant… “Geen van mijn interieurs is ontworpen voor vandaag”, onderbreekt Stam meteen. “Ik zoek altijd naar iets eigens. Wolfort is een producent van ondergoed waarvoor wij een winkelinterieur hebben ontworpen met referenties naar de huid met lichtbruin hout en oranje en roze tinten refereren naar de huid. Tegelijkertijd zijn tactiele materialen als metaal en natuursteen gebruikt. In het pleisterwerk van de muur is graffiti van een nabijgelegen gebouw geschreven, wat toevallig een broeierige verwijzing naar de nacht was: Si la nuit est noire c’est pour y briller. Door zulke referenties overstijgt een ontwerp de waan van de dag.”

Welke ‘trucjes’ heb je ontwikkeld om de waan van de dag juist te overstijgen? “Ik streef ik er naar dat mijn interieurs een doorleefd patina krijgen. Een barst in een tegeltje, een deuk in de stang aan de bar, verf die vaal wordt, dat versterkt de authentieke uitstraling. Kunststof of laminaat worden juist lelijk als het veroudert. Daarom gebruik ik bij voorkeur natuurlijke materialen als staal, steen en leer die waardig oud worden. Dan kunnen een gebruikssporen een verhaal worden van verloren liefdes of hervonden vriendschappen, van gelach en knallende ruzies.”

“Natuurlijk zijn wij altijd on a hunt voor nieuwe materialen en producten. Dat is een intuïtieve zoektocht.”

Esther Stam, oprichter Studio Modijefsky

Maar je probeert toch ook aansluiting te vinden bij het nu? Een interieur te ontwerpen dat de tijdgeest verbeeldt? “Natuurlijk zijn wij altijd on a hunt voor nieuwe materialen en producten. Dat is een intuïtieve zoektocht. Maar ook, wat betekent social distancing voor een café of een winkel? Hoe moet een winkel eruit zien als mensen steeds meer online kopen? Ik let daarom altijd goed wat de doelgroep is. De Roast Room is een á la carte restaurant in het sjiek stadsdeel Oud-Zuid, naast de Rai ook waardoor het bovendien veel buitenlandse zakenmensen trekt. Dat vraagt om een groot gebaar. Basqiaut is een lowkey café naast de Turkse slager in de Javastraat in Oost, een volkse buurt. Daar past juiste een wat rauwere en rafeligere uitstraling. Beetje artyfarty ook, want daar herkent de jonge en creatieve doelgroep zich in. Tegelijkertijd wil je bezoekers ook uit hun comfort zone trekken. Daarvoor ga je tenslotte de deur uit, om iets mee te maken.”

“Voor een pitch voor een interieur in New York hadden wij en atlas gemaakt van de iconische materialen voor New York, zoals het hout van de watertorens op de daken en de zilveren wolkenkrabbers.”

Esther Stam, oprichter Studio Modijefsky

Hoe kun dat gevoel dat mensen een bijzondere avond hebben en iets nieuws meemaken versterken? “Daar zijn heel veel manieren voor. Bijvoorbeeld de indeling van een zaak. Waar staat de stamtafel? Waar is de bar? Wat zijn looproutes? Hiermee kun je het gebruik en dus ook de beleving van een ruimte enorm beïnvloeden.” Stam verduidelijkt: “Een tafeltje in een hoekje met maar één lichtje erboven nodigt uit tot intieme gesprekken. Maar als ik datzelfde tafeltje zo positioneert dat de zon er elke ochtends als eerste op valt, dan wordt het vrolijk ontbijtplekje. Of als ik de zitting van een bank net iets breder maak, gaan mensen erop onderuithangen, wat een informele sfeer geeft die weer uitnodigt tot nou ja, wat dan ook. Want je hebt het natuurlijk nooit helemaal in de hand. Dat moet ook niet, want onze interieurs moeten de mood van de gasten versterken.”

Maakt het ook uit waar een zaak is gevestigd, en daarmee bedoel ik de bebouwde omgeving? “De historische context van een buurt kan een inspiratie zijn, dat er vroeger bijzondere tramhalte voor de deur was bijvoorbeeld. Voor een pitch voor een interieur in New York hadden wij en atlas gemaakt van de iconische materialen voor New York, zoals het hout van de watertorens op de daken en de zilveren wolkenkrabbers. Maar het kan ook subtieler, bijvoorbeeld door samen te werken met lokale ambachtsmensen. Door zulke referenties krijgt een ontwerp logica. Zie je wel, het hoort hier. Ook heel doeltreffend is de bestaande architectonische schil van een zaak zijn, zoals een glas-in-loodraam of dat een locatie feitelijk bestaat uit drie geschakelde panden.”

Wat is de belangrijkste les die je de afgelopen tien jaar hebt geleerd? Zonder aarzeling: “Ondernemen. Een bedrijf runnen. Het beste uit mensen halen. Kloppende offertes maken, waarbij je niet honderden uren voor niets moet werken. Dat klinkt als randfactoren maar het essentiële skills om een goed interieur te kunnen ontwerpen. Ik heb vuistdikke bouwtekeningen, waarmee ik de aannemer, geluid- en elektrotechnici, de bierpompinstallateur, meubelmakers en schilders moet aansturen.”

Feministisch statement

Jouw team bestaat uit acht vrouwen. Waarom? “Het verbaasd mij ook. Als jij tien jaar geleden tegen mij had gezegd: op jouw bureau werken uitsluitend vrouwen. Dan had ik je uitgelachen. Het is ook geen feministisch statement. Al vind ik overigens wel dat vrouwen achtergesteld worden. Maar deze vrouwen zijn gewoon de beste! Het zijn mijn leeuwinnen. Ze missen allemaal net die stereotype vrouwelijke eigenschappen. Als je bij ons zegt dat je iets gaat doen en het dan niet waarmaakt – misschien iets wat mannen wat vaker doen dan vrouwen – dan wordt je opgevreten. Als vrouw wordt je nu eenmaal harder afgerekend op je fouten. Daarom vind ik vrouwen die in hun power staan ge-wel-dig. Daar put ik kracht uit.”

Making Space. Studio Modijefsky. Uitgeverij Lecturis. ISBN : 9789462262430. 512p. €55,00