De Amsterdamse startup Aectual vervaardigt circulaire 3D-geprinte interieurproducten – van complete gevels voor onder meer Tiffany & Co en winkel interieurs voor Nike tot kantoortafels en akoestische wandpanelen. Daarvoor gebruikt Aectual robotarmen en gerecyclede Tetra-pakken. Deze week wordt op de Milan Design Week een samenwerking gelanceerd met de Philips-divisie Signify. “Uiteindelijk kun je met onze 3D-geprinte producten niet alleen een huis maar ook een school of een kantoor bouwen.”

“Interieurs van kantoren en winkels gaan gemiddeld slechts vijf tot zeven jaar mee. Daarna worden ze vervangen, omdat een bedrijf groeit of de merkidentiteit wordt vernieuwd. Dat is een verspilling van materiaal. Tenzij je dat interieur door een versnipperaar haalt en er een nieuw interieur van 3D-print.” Dat is de circulaire missie Aectual , aldus CEO Hans Vermeulen. Op een bedrijventerrein bij Amsterdam-Sloterdijk  worden deze interieurs van gerecycled plastic vervaardigd met industriële robotarmen. Aan de punt van de robotarm zit een spuitventiel voor gesmolten kunststof. In zwierige bewegingen worden zo uiteenlopende producten 3D-geprint – van akoestische wandpanelen en vloeren tot tafels en zelfs bureaulampen.

Nike winkel

Een service die Aectual zijn klanten biedt, is een gegarandeerde terugname van de interieurproducten. “We bieden zelfs korting als dat bij aankoop wordt vastgelegd. Of de producten na vijf maanden of na vijf jaar worden ingeleverd, dat maakt niet uit. Zie het als statiegeld”, zegt Vermeulen tijdens een rondleiding door de productiehal. Ooit werden hier paspoorten en andere staatsdocumenten gedrukt. Nu zoemen er vier robotische 3D-printers. Achter een grote roldeur staan zakken met grove korrels gerecyclede kunststof klaar voor productie. Op lange tafels liggen printproefjes in verschillende vormen en kleuren. “Onze plastics kunnen wel tien keer worden vermalen en hergebruikt.”

Op de Milan Design Week, die dinsdag 16 april van start gaat, wordt een partnerschap gelanceerd met Signify, de lichtdivisie van Philips. Aectual en Signify hebben een gezamenlijke presentatie op Masterly. “Onder de noemer My Creation bieden zij 3D-geprinte lampen aan voor zowel consumenten als bedrijven. Het idee is dat wij grote lichtinstallaties of kroonluchters aan dat assortiment toevoegen. De traditionele kleinere 3D-printers die Signify gebruikt zijn daarvoor niet geschikt.” Uiteraard is ook de gezamenlijke beursstand 3D-geprint. Soortgelijke winkelinterieurs en paviljoens maakte Aectual al voor Nike en luxemerk Hermès. Verder wordt samengewerkt met het Nederlandse meubelmerk Occony voor de productie van duurzame kantoortafels. Vermeulen: “We hebben al meer dan honderd projecten en samenwerkingen met bedrijven afgerond.”

Industriële revolutie

De uiteindelijke productie doet Aectual op haar tweede locatie in Amsterdam. Ook wordt een internationaal netwerk van lokale 3D-printfabriekjes opgebouwd in onder meer de Verenigde Staten en Singapore. “Digitale bestand kunnen eenvoudig  van Amsterdam naar de andere kant  van de wereld worden verstuurd en vervolgens ter plekke worden geprint. Dat levert een enorme besparing op in zowel kosten als milieu-impact.” Aectual draaide in 2023 een omzet van ongeveer twee miljoen euro. Het bedrijf heeft tien werknemers en een internationaal netwerk van freelancers, verkoopagenten en partnerbedrijven.

Ooit was de duurzame belofte van 3D-printen dat de consument zijn eigen producten zou fabriceren op de zolderkamer. Bovendien kon met eenvoudige tekenprogramma’s bijvoorbeeld een paar sandalen eenvoudig worden aangepast aan de individuele voetmaat, zo was de gedachte. Een invloedrijk tijdschrift als The Economist voorspelde in 2010 zelfs een nieuwe industriële revolutie. Inmiddels weten we beter. Nog geen 1 procent van de Nederlanders heeft een 3D-printer. Wel maakt één op de twintig Nederlandse bedrijven op de een of andere manier gebruik van 3D-printtechnieken, veelal door het afnemen van producten of halffabricaten die zo zijn vervaardigd.

Tetra-pakken

De duurzame kwaliteiten van 3D-printen staan nog steeds overeind, benadrukt Vermeulen. “Onze klanten kunnen de producten uit onze catalogus aanpassen in kleur, formaat en in veel gevallen ook in vorm. Er wordt precies zoveel materiaal geprint als nodig is, zodat er geen afval is. We produceren uitsluitend op aanvraag en hoeven geen voorraden aan te leggen.”

Daarbij heeft Aectual een circulaire productieketen opgebouwd met gerecyclede materialen, waaronder de teruggenomen producten. “De bouw is verantwoordelijk voor ongeveer 40 procent van het grondstofgebruik dus het potentieel van onze circulaire productie  is enorm.”

Vooralsnog heeft Aectual nog niet genoeg aan de eigen afvalstroom. Daarom wordt samengewerkt met onder meer een leverancier van oceaanplastic. Van de papierindustrie wordt overtollig houtpulp afgenomen. In 2022 tekende het 3D-printbedrijf een overeenkomst met het Zweedse bedrijf Tetra Pak, dat jaarlijks zo’n 200 miljard kartonpakken produceert. “Aan de binnenkant van die pakken zit een isolerende laag kunststof met aluminium. Daarvan is een hoogwaardig materiaal ontwikkeld dat geschikt is om mee  te 3D-printen.”

Door deze samenwerking voldoet Tetra Pak aan de Europese Green Deal-wetgeving voor circulaire productie en is Aectual verzekerd van een constante aanvoer van goede en goedkope grondstoffen. En niet onbelangrijk: “Tetra Pak heeft wereldwijd 160 kantoren die ze willen inrichten met onze producen. We hebben een collectie ontwikkeld met onder meer plantenbakken, kamerschermen en krukken.”

Duurzame lijnzaadolie

Aectual wordt in 2017 opgericht door Vermeulen en Hedwig Heinsman en Martine de Wit, die na diverse investeringsronden nog steeds hoofdaandeelhouders en de directie zijn. De drie vormen daarvoor samen DUS Architecten, een innovatief bureau dat onder meer een 3D-geprint Grachtenpand in Amsterdam-Noord  wil realiseren. “We hebben toen de grootste 3D-printer ter wereld gebouwd. We zijn er nog mee op CNN geweest.”

Toch wordt overgestapt op bestaande industriële robotarmen, wat efficiënter blijkt. Gaandeweg realiseren de architecten zich dat het slimmer is om losse onderdelen als een trap of plafond te 3D-printen in plaats van in één keer een heel huis.

Het eerste interieurproduct dat Aectual in 2017 lanceert is een terrazzo-achtige vloer. Daarvoor wordt eerst een duurzame mat van lijnzaadolie in uiteenlopende reliëf patronen geprint. Op locatie worden deze matten aan elkaar en op de grond gelijmd, waarna ze worden gevuld met een terrazzomix van restmaterialen zoals overgebleven marmersteentjes uit de productie van keukenbladen. Het voordeel is een korte en overzichtelijke productietijd op locatie. Ook kan elke klant zijn eigen ontwerp kiezen. “Zelfs een bedrijfslogo in terrazzo is mogelijk.”

Aan deze hoogwaardige vloeren hangt een prijskaartje van 350 euro per vierkante meter. “Bovendien zijn vloeren onderdeel van de architectuur. Het duurt minstens vijf jaar van ontwerp tot uiteindelijke realisatie. In de tussentijd kunnen de grondstofprijzen stijgen. Dat maakt de bedrijfsvoering complex.” Inmiddels zijn de vloeren slechts een 5 procent van de omzet van Aectual.

Maar de droom van 3D-geprint gebouwen is nog in tact. “We blijven architecten tenslotte.” Voor het afdak boven de entree van de tijdelijke Tweede Kamer zijn sierlijke kolommen gemaakt. Voor het bekende sieradenmerk Tiffany & Co is een gevel voor luchthavenwinkels ontwikkeld. Op de Floriade in Almere werd voor de Verenigde Arabische Emiraten een compleet paviljoen gebouwd van 3D-geprinte bouwpanelen van plantaardig plastic, met een CO2-uitstoot die 80 lager was dan bij een conventionele bouwmethode. Vermeulen:  “Uiteindelijk kun je met onze 3D-geprinte producten niet alleen een huis maar ook een kantoor bouwen.”