“Dit moet een plek worden waar kunst, natuur en wetenschap elkaar ontmoeten. Een plek voor bezinning ook, waar mensen kunnen ontsnappen aan de spanning en drukte van het alledaagse bestaan.” Tevreden kijkt Maya Meijer-Bergmans om zich heen. Twee jaar geleden kocht MeyerBergman Erfgoed Groep de voormalige priorij Doornburgh aan de Vecht in Maarsen. Het klooster had op dat moment nog vier bewoners en bleef daardoor een ontoegankelijke burcht. Inmiddels is het gebouw getransformeerd in een intrigerende ‘buitenplaats’ met exposities en culturele evenement, conferenties, lezingen en debat. “En het sfeervolle restaurant De Zusters, waar we biologisch koken met kruiden, paddenstoelen en bloemen uit het omliggende park.”

• 

• 

teamLab bestaat uit ruim honderd kunstenaars en wetenschappers

Op 1 juli opende Buitenplaats Doornburgh de deuren voor publiek na de gedwongen lockdown. De blikvanger deze zomer is de tijdelijke installatie Continuous Life & Death at the Now of Eternity van teamLab. Het is voor het eerst dat in Nederland werk is te zien van dit succesvolle Japanse kunstcollectief – in totaal werken er meer dan honderd kunstenaars, wetenschappers, ontwerpers en ingenieurs aan de digitale kunstwerken. In hun thuisland trekken deze een miljoenenpubliek met immersive installations waarin je loopt over deinende bloemenzeeën of een fictieve een onderwaterwereld. Hoogstaande technologie wordt vermengd met ambachtelijk handwerk met de digitale pen. Het werk Continuous Life & Death at the Now of Eternity verandert gedurende dag. Bloemen gaan open, verwelken en laten hun zaden weer los. “Dit sluit aan bij het kloosterleven waarin het natuurlijke ritme van de dag het leven bepaalde”, zegt Maya Meijer-Bergmans.

“Een plek voor bezinning, waar mensen kunnen ontsnappen aan de spanning en drukte van het alledaagse bestaan.”

Maya Meijer-Bergmans

• 

• 

Daarnaast wordt een steeds verder uitdijende vaste collectie getoond, waaronder het wandkleed orange or red van Marieke van Heck dat met zijn strakke grid verwant is aan de geometrische architectuur. Maar in een van de lange gangen staat ook het ontregelende wassenbeeld Gerard van kunstenaar Margriet van Breevoort; met zijn regenponcho en rubber laarzen lijkt het een wandelaar die even schuilt voor de regen. “Ik kies de werken puur associatief”, licht Meijer-Bergmans toe. “Maar er moet wel een connectie zijn met het gebouw. De getoonde werken ontregelen of inspireren tot bezinning. Ze bieden nieuwe perspectieven op levensvragen als liefde of vergankelijkheid.”

• 

• 

• 

Architectuur van de Bossche school

De voormalige priorij van de kanunnikessen van het Heilig Grafbehoort tot de Bossche school en is een ontwerp uit 1966 van Jan de Jong (1917-2001), een leerling van ‘Dom’ Hans van der Laan (1904-1991) die in kleine kring wereldberoemd is. De architectuur van de Bossche school oogt voor niet-kenners misschien niet zo spectaculair. De muren zijn opgetrokken uit strakke bakstenen. Binnen- en buitenmuren zijn gespeend van elke vorm van decoratie; de gesloten volumes worden alleen onderbroken door de vierkante ramen, die in een dwingend ritme zijn geplaatst.

• 

• 

• 

“In al zijn eenvoud voel je het grootse gebaar van dit gebouw.”

Maya Meijer-Bergmans

Achter deze ogenschijnlijke eenvoud schuilt een doorwrochte architectuurtheorie. Dom van der Laan was architect én Benedictijner monnik en zag het als zijn taak God en de mens te dienen met verheffende gebouwen. Uitgangspunt daarbij was zijn opvatting dat gebouwen de mens troost, beschutting en bezinning moeten bieden. Maar wel met behoud van de natuurlijke orde. Daarom weidde hij zijn werkende leven aan de ontwikkeling van ‘het Plastisch getal’, een wiskundige ordening die resulteerde in basale gebouwen met een sobere harmonie. Deze architectuur maakt van Buitenplaats Doornburgh een bijna zintuigelijke ervaring. Weldadige rust voor de een, beklemmende somberheid voor de ander. Meijer-Bergmans: “Hoe dan ook, in al zijn eenvoud voel je het grootse gebaar van dit gebouw.”

• 

• 

Een park van J.D. Zocher

Het contrast met het omliggende park, een landschapsontwerp van J.D. Zocher, ook de ontwerper van het Vondelpark in Amsterdam, is enorm. Door het platte dak is de priorij een gedrongen volume in een weelderig park met uitzicht op de Vecht bij Maarssen, een van de meest pittoreske rivieren van Nederland. “Later deze zomer wordt daar het beeld Burger Queen geplaatst van David Bade. Een roze beeld, dus dat gaat wel opvallen.” Het park is volgens Meijer-Bergmans onlosmakelijk verbonden met het gebouw. “Bezoekers kunnen een picknickmand kopen en zelf een plekje zoeken in het park. Ideaal voor deze anderhalve meter tijden.”

MeyerBergman Erfgoed Groep maakt zich hard voor het behoud van historische erfgoed als Buitenplaats Doornburgh. Het was de investeerder die de Westergasfabriek in Amsterdam ontwikkelde en tot een succes maakte met innovatieve concepten als; De Rollende Keukens, Unseen, Picknick, maar ook met een filmhuis en theater. Ze ruilden het in 2018 in voor Paleis Soestdijk. “Dat hopen we volgend jaar te openen voor publiek.”