Dutch Design Week is inmiddels afgelopen. Maar deze week loodst DesignDigger je door het aanbod met een opvallende trend. Met vandaag: micro design. Er waren dit jaar tal van nieuwe subdisciplines in te zien – van ‘deviant design’ tot design hackers. Maar het meest opvallend waren de projecten waarin de allerkleinste levende wezens werden ingezet, van duurzame waterprojecten tot eco-sieraden.

Kijk HIER naar de uitzending van zaterdag 23 oktober van For Starters het dagelijkse ochtendprogramma van DesignDigger voor DDW-TV. Met vandaag Tjeerd Veenhoven, jong talent Lucas de Ruiter en DDW-directeur Martijn Paulen. Terugkijken van eerdere uitzendingen kan HIER.

Deviant design voor afwijkende mensen

Deep Design. Huh? Nooit van gehoord. Kan zijn. Het is een nieuwe discipline. Volgens ‘deep designer’ Anne van Strien betekent dit “werken vanuit de gedachte dat vorm uit bewustzijn volgt, in plaats van uit functie. Forms follows consciousness – interessante gedachte. Ter illustratie: om onze kijk op bijvoorbeeld de waterproblematiek te veranderen, zullen wij eerst moeten leren luisteren. Dus maakte Van Strien in de podcastsserie Listening to the voice of water. Deep design dus, te horen in de Embassy of Water.

Ook nieuw is ‘deviant design’, een term die is gemunt door Tom Loois. Met zijn Adviesbureau voor Afwijkend Gedrag , onderdeel van The Self Academy in MU, prikkelt hij om de conventionele gedragscode in de openbare ruimte te heroverwegen. Want afwijkend gedrag klinkt als iets ongewensts, iets wat we moeten voorkomen. Maar is het dat wel? Met zijn deviant design wil Loois meer ruimte creëren voor kwetsbaarheid, verwondering en intimiteit. 

Wasmachine wordt pronkstuk

En dan was en er ook nog de ‘design hackers’ van Envisions. Dit collectief van twintig creatieven  uit de meest uiteenlopende disciplines – van fotografen en grafisch ontwerpers tot ambachtelijke betonwerkers en 3D-printers – nam in sessies van twee dagen telkens een ander alledaags gebruiksvoorwerpen onder handen. Zo werd de wasmachine ‘gehackt’ met vragen als: waarom moet dit altijd een witte doos zijn? En waarom kan het geen pronkstuk zijn in het midden van de kamer?

Deze sub-disciplines tonen de veerkracht en een ongekend flexibel reactievermogen van design. Inspelend op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en veranderende inzichten in wat design allemaal voor elkaar krijgen, worden de grenzen ervan voortdurend opgerekt. Uiteraard met veel creativiteit, maatschappelijke betrokkenheid en onbevangenheid.

Nog onbenoemd maar onmiskenbaar present deze DDW is mirco-design.

Eco-sieraden en drijvende waterzuivering

Zou het door ‘het virus’ komen?  Maar de afgelopen weken waren ze overal. Microben! Zo doken de allerkleinste levende wezentjes op als huisdier in het afstudeerwerk Microbe Mate van Huai Yuan Wang aan de Design Academy Eindhoven. Weliswaar nog fictief maar het intrigerende project schets een heel goed voorstelbaar scenario van een bedrijf dat microbe-huisdierenservice levert en de gebruikerservaring laat zien. Net zo makkelijk zijn microben de grondstof voor de eco-sieraden van Project Habitate. In kunstig vormgegeven sieraden dragen wij straks organisch microleven op onze huid als levensbron voor bedreigde eco-systemen.

Ook zagen we microben in de rol van schoonmaker in de Ponds van Ermi van Oers wat bestaat reactoren vol microbisch waterleven in bijvoorbeeld meren en rivieren. Dit  drijvende netwerk – het eerste in zijn soort – genereert energie en zuivert tegelijkertijd het water. Tijdens de afbraak van organisch materiaal geven deze microben namelijk energie af. Deze wordt ingezet om de gezondheid van het water te visualiseren met lampen die van kleur kunnen veranderen. De kleur geeft aan hoe goed of slecht het met het water gaat; het water krijgt een stem feitelijk. Deep design meets micro design ­­­– welkom in de toekomst.

Microben en bacteriën worden meestal gezien als ziekteverwekkers maar de meeste zijn neutraal of juist gunstig voor ons. Dat onzichtbare kleine levensvormen niet per schadelijk zijn benadrukt het afstudeerproject aan de Design Academy Eindhoven van Marek Glogowski. Met zijn Plurality Now neemt hij een voorschot op het gemetaboliseerde restaurant, van de toekomst waar al het voedsel wordt verkregen door bacteriële processen. Niet alleen gezoen voor de mens maar ook dieren want de  intensieve landbouw kan hiermee worden afgeschaald.

Leven op Mars

Wie weten bouwen wij ooit complete gebouwen en zelfs steden van levende organismen. Dat is althans de belofte van het nieuwe materiaal Kombutex™ dat Studio Samira Boon ontwikkeld in samenwerking met Waag en Hybrid Forms Lab van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Dit leerachtige materiaal is een cultuur van bacteriën en gist en wordt in laboratoria gekweekt. Maar wie weet ‘groeit’ het straks op locatie tot muren en vloeren in gebouwen. Het materiaal is niet alleen 100 procent circulair en natuurlijk maar heeft ook bijzondere eigenschappen als luchtzuiverend. Daarom werd dit Kombutex™ niet in de Embassy of Curculariy maar de Embassy of Health gepresenteerd.

Micro design is klein – letterlijk en figuurlijk. Het is immers niet alleen een nieuw en nog grotendeels onontgonnen terrein. Het betreft ook de allerkleinste organismen. Waarmee design de invloed van zicht uitstrekt tot hele ecosfeer – van bacteriën en watermicroben tot de zee zelf en zelfs toekomstig leven op Mars. Onthoud die naam daarom. Micro design.