Longread

Beestachtig design – van jurk van koeienpoep tot kruk van vissenleer

Dieren zijn een onmisbare grondstof. Niet alleen voor voedsel, maar ook voor industriële productie. Huid, haar maar ook botten en zelfs bloed; werkelijk niets gaat bij het afval. Vol overgave storten jonge ontwerpers zich op nieuwe toepassingen van dierlijke restmaterialen. De bestaande bio-industrie is daarbij een vanzelfsprekend vertrekpunt. Van de ongebruikte magen tot de uitwerpselen, het hele dier wordt opgebruikt. Maar ook van minder voor de hand liggend dierlijk afval worden nieuwe toepassingen verkend – van slakken tot oesters en algen.

INSTRUCTIEBOEK VOOR VISSENLEER

Leerlooien van vissenhuiden, in IJsland is het een eeuwenoude techniek, die weliswaar wat in onbruik is geraakt, maar waarmee nog steeds exclusieve lampen en tassen worden vervaardigd. Ontwerper Nienke Hoogvliet paste deze techniek toe in haar Rotterdamse werkplaats, zonder gebruik te maken van chemicaliën. Het resultaat is zacht en buigzaam vissenleer, dat weliswaar niet de sterkte heeft van tuigleer maar wél beschikt over een unieke schubbenstructuur. Om te bewijzen dat deze techniek toekomst heeft, maakte ze er een krukje van. Met haar instructieboek Fish Leather Book (39,95 euro via haar site) kan zelfs iedereen zijn eigen vissenleer maken.

Inside Out – Kathrine Barbro Bendixen

LAMP VAN ÉÉN KOEIENDARM

Inside Out is een lamp gemaakt van precies één koeiendarm. De naam verraadt al hoe de Deense ontwerper Kathrine Barbro Bendixen de lamp maakte voor haar afstuderen aan de Design Academy Eindhoven in 2016: de darm is binnenstebuiten getrokken, gewassen en slechts minimaal geprepareerd. De volledige darm van wel vijftig meter wordt gebruikt en hangt in zijn natuurlijke kronkelende vorm aan het plafond. Ook de parelmoerachtige gloed over het weefsel is puur natuur. De darm wordt bovendien van binnen verlicht door ledlampjes aan het uiteinde, waardoor de ribbelige structuur fraai oplicht. De darm is opgepompt met lucht die geleidelijk ontsnapt, waardoor elke Inside Out, net als een echte darm, uiteindelijk zal vergaan.

JURK VAN POEP

Biodesigner Jalila Essaïdi ontwikkelde een procedé om cellulosepulp uit koeienmest te distilleren, waarmee in theorie textiel en uiteindelijk dus kleding kan worden gemaakt. Met een eerste collectie won ze een duurzaamheidsprijs van modeketen H&M. Met haar jurken en sjaals van koeiendrek won ze een geldprijs van 150 duizend euro. De centen gebruikt ze om deze experimentele collectie op te schalen naar een bedrijf. Onder de noemer Mestic heeft Essaïdi octrooi aangevraagd op dit circulaire productieproces. Ze droomt al van een grootschalige industrie: “De jaarlijkse hoeveelheid mest van één melkkoe is 27 duizend kilo. Daarvan kunnen 15 duizend T-shirtjes worden geproduceerd.”

VIER MAGEN, ÉÉN TAS

Hondenvoer, dat is waar koeienmagen voor worden gebruikt. Terwijl een koe er nota bene vier heeft. Ontwerpster Billie van Katwijk maakt van de pens, boek- en netmaag (de lebmaag bleek toch niet geschikt) een bijzondere leersoort, waarbij ze de unieke eigenschappen van de ingewanden uitvergroot. Het maagleer is extreem zacht en heeft een grof reliëf, waardoor het er meer uitziet als geweven of gebreide stof dan als stevig leer. De magen hebben namelijk een bijzonder ribbelig oppervlak om gras te verteren; elke maag heeft een andere functie en dus ook een andere kleur en structuur, wat ook weer een andere leersoort oplevert. Van Katwijk maakte hiermee de luxe tassencollectie Ventri.

Blood Related – Basse Sittgen

BLOEDERIGE VOORWERPEN

Eerst de disclaimer: de producten van dierenbloed van de Nederlands-Duitse ontwerper Basse Stittgen zijn niet geschikt voor massaproductie. Zijn vazen, schalen en drinkbekers bestaan uit uitgedroogd bloed zonder toevoegingen en zijn daardoor broos en breekbaar; al moet het volgens de ontwerper mogelijk zijn alledaagse gebruiksvoorwerpen van slachtbloed te maken. Maar Stittgen wilde vooral een conversation piece ontwerpen. En daarvoor is bloed, dat zowel leven als dood symboliseert, dan weer uitstekend geschikt. De vleesindustrie is nu eenmaal een bloederige industrie, hoe graag we daar ook aan willen voorbijgaan. En een verspillende industrie bovendien, want jaar na jaar worden er miljoenen liters dierlijk bloed verspild.

Oesterplaat – Marjolein Stappers

OESTERS IN DE BADKAMER

De oester is een kostbare delicatesse maar de schalen gaan gewoon bij het afval. En dat terwijl ze een intrigerende, grillige vorm hebben, met aan de binnenkant een prachtige parelmoeren schittering. Ontwerper Marjolein Stappers heeft de schelpen als decoratie verwerkt in exclusieve marmertegels, bij uitstek geschikt voor de badkamer of als keukenblad. Voor de oogst van de schalen heeft de ontwerper een distributiesysteem uitgedacht voor horeca en visproductie. Aan voorraad voorlopig geen gebrek: alleen al in haar homebase Nederland worden 25 miljoen oesters per jaar geconsumeerd.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *